H.J. Popping, de archeoloog die een verkeerde keus maakte

{seog:disable}Het verhaal van de Tweede Wereldoorlog is niet altijd zwart of wit zoals het met regelmaat geschetst wordt. We noemen het gebied daartussen vaak grijs, waar ook wel de term veelkleurigheid wordt gebruikt voor al die mensen die zich tussen de uitersten van goed en fout bewogen. Dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog mensen zijn geweest die de ergste misdaden hebben begaan, lijdt geen enkele twijfel. De meesten zijn daarvoor gestraft, in een aantal gevallen zelfs met de meest ultieme straf, de doodstraf. Van enkelen van hen resteert nog een graf. Dat is belangrijk om het verhaal te kunnen blijven vertellen, ook vanuit funerair oogpunt. Begraafplaatsen zijn immers een afspiegeling van onze maatschappij en onze geschiedenis. Op die begraafplaatsen liggen dan ook mensen die een rol hebben gespeeld in de Tweede Wereldoorlog en zelf om het leven kwamen. Verzetsstrijders, burgerslachtoffers, NSB-ers, joden, soldaten en zoveel meer. Dergelijke grafmonumenten kenmerken zich soms door gebruik van specifieke symboliek of een tekstuele verwijzing. Soms is er alleen een datum op een grafmonument die ons even stil laat staan, zoals 8 maart 1945, de dag van de represailles voor de zogenoemde aanslag op Rauter een dag eerder. Honderden verzetsstrijders en gewone burgers werden er in het land doodgeschoten.
Velen overleefden de oorlog ook, zowel ‘goede’ als ‘foute’ mensen. Ook hun graven maken onderdeel uit van een verhalende geschiedenis. Een voorbeeld is het graf van Hendrik Jan Popping, die een belangrijke rol speelde in de vooroorlogse geschiedschrijving van de Stellingwerven, een gebied in het oosten van Friesland, ten zuidoosten van de rivier de Tjonger. Voor de keuzes die hij heeft gemaakt in de oorlog werd hij later gestraft. Popping werd na de oorlog als mens verguisd en was als archeoloog deels vergeten. Een korte geschiedenis over zijn leven en werk.