Wanneer ik tijdens lezingen of excursies en passant een opmerking maak over joodse begraafplaatsen in Drenthe, dan komt er vaak een verbaasde reactie. Die dunbevolkte provincie heeft joodse begraafplaatsen is dan de vraag. Ja zeker en niet een gering aantal. Naar verhouding heeft Drenthe zelfs de meeste joodse begraafplaatsen van alle provincies. Maar liefst 12 procent is het aandeel en dat is meer dan in welke provincie dan ook.
Dat daar een boek over is verschenen, is dus eigenlijk niet meer dan logisch. Niet een boek waarin een historicus even de boel op een rijtje zet, maar een gedegen werk waarbij ingegaan wordt op alle aspecten van het joodse leven in Drenthe en de joodse gebruiken bij sterven en begraven. Het boek is een verslag van wat de werkgroep Matseeba in tientallen jaren verzameld heeft aan materiaal over de joodse begraafplaatsen. Tekeningen, plattegronden, foto’s en vertaalde teksten zijn op deskundige wijze door de auteurs bij elkaar gebracht. Als een eerbetoon ook aan de initiatiefnemer van die werkgroep en haar leden.
Het boek start met een beschrijving van het joodse leven in Drenthe. Handel betekende aan het einde van de zeventiende eeuw dat er mogelijkheden waren voor joodse ondernemers. In Hoogeveen en Meppel ontstonden de eerste Drents-Joodse gemeenschapjes. Dat waren vooral Joden uit Duitsland en Polen. Ze waren niet de eersten want er was al eeuwenlang sprake van Joden in het noorden van Nederland. Maar vaak waren ze niet welkom. De groei van de economie trok echter ook een groep joden die minder gewenst was. Zwervers, op zoek naar karweitjes, handel of andere kansen. Alles wordt fraai beschreven en waar mogelijk ondersteund met links naar het heden. Alle aspecten kom aan bod.